Argentinië

In mijn vorige blog heb ik geschreven over mijn avonturen in Antarctica. Om daar te komen moest ik eerst naar Argentinië. Ik besloot dan ook om rondom mijn Antarcticareis vier weken door Argentinië te trekken.

Vanuit de Boliviaanse hoofdstad Sucre nam ik de bus naar Salta, een gezellige provinciestad in Noord-Argentinië. Met twee mede-backpackers huurde ik hier een auto. Gedrieën toerden we via het bergachtig gebied ten noorden van de stad naar een grote zoutvlakte. We overnachtten in Pumamarca, een authentiek dorpje met een lokale markt.

Na het noorden van Argentinië was Patagonië in het zuiden van het land aan de beurt. Vanuit het piepkleine dorpje El Chaltén verkende ik de ruige en indrukwekkende natuur van de regio. Drie dagen op rij maakte ik wandelingen langs imposante bergen, blauwe lagunes en indrukwekkende gletsjers. In het iets zuidelijker gelegen dorp El Calafate boekte ik een excursie naar de Perito Morenogletsjer die met zijn oppervlakte van 250 km2 groter is dan heel Buenos Aires. Hoogtepunt was de wandeling die ik met gids over deze gletsjer maakte. Omdat de gletsjer dagelijks een of twee meter beweegt, wordt elke ochtend een nieuwe route uitgezet. Over de gletsjer wandelen voelde een beetje als je over een enorme meringue bewegen. De oppervlakte was namelijk alles behalve egaal, omdat het ijs het reliëf van de ondergrond volgt. Op sommige plekken had de gletsjer een magische blauwe gloed, doordat het ijs alle andere kleuren uit het zonlicht filtert.

Mijn volgende stop was Ushuaia, de meest zuidelijk gelegen stad ter wereld, gelegen op de archipel Vuurland (Tierra del Fuego). Het was zeker geen straf om hier vijf dagen te blijven in afwachting van mijn cruise naar Antarctica. Ik maakte wandelingen door de ongerepte natuur van het Nationaal Park Tierra del Fuego en bezocht het stadsmuseum gevestigd in de voormalige gevangenis. De geschiedenis van Ushuaia is nauw verweven met deze gevangenis. Vuurland werd relatief laat gekoloniseerd. Pas aan het einde van de negentiende eeuw trokken mensen van Europese afkomst naar dit gebied om er schapen te hoeden en goud te zoeken. Om de Argentijnse bevolking in Vuurland te doen toenemen en soevereiniteit over het gebied te claimen, besloot de Argentijnse overheid om in Ushuaia een strafkolonie te openen. Centrum van deze kolonie was de gevangenis die in 1896 de eerste gevangenen ontving. Tot de sluiting van deze gevangenis in 1947 draaide de economie van Ushuaia voor een groot deel op de dwangarbeid verricht door de gevangenen.  

In het museum hingen foto’s van de kinderen van de rekening van de Argentijnse expansie. Indrukwekkende foto’s, begin vorige eeuw genomen van het Yahganvolk. Mensen die op kano’s het gebied bevoeren en met de vuren die zij overal aanlegden om zichzelf te warmen, Vuurland zijn naam gaven. De kolonisten verdreven hen van hun gronden en namen ziektes mee die hen decimeerden. Vorig jaar overleed de laatste volbloed Yahgan en daarmee tevens de laatste spreekster van de Yahgantaal.

Tot op heden poogt de Argentijnse overheid Vuurland bevolkt te houden. Een taxichauffeur legde mij uit dat Argentijnen die zich hier vestigen, profiteren van hoge salarissen en allerlei belastingvoordelen. Vele jonge Argentijnen vertrekken voor enkele jaren naar Ushuaia om geld te sparen en vestigen zich dan weer in gebieden in het noorden met een aangenamer klimaat. Wellicht hoopt de Argentijnse overheid vanuit Vuurland ooit de sprong te maken naar de Falklandeilanden en Argentijns Antarctica. Deze delen van de wereld zijn weliswaar opgeëist als Argentijns grondgebied, maar vallen helemaal niet onder Argentijns bestuur. Waar de Falklandeilanden een Brits overzees gebiedsdeel zijn, verbiedt het Verdrag inzake Antarctica alle territoriale claims op Antarctica.

Vooral interessant is de Argentijnse claim op de Falklandeilanden, of de Islas Malvinas in het Spaans. In 1982 besloot de Argentijnse junta onder leiding van Leopoldo Galtieri deze eilanden binnen te vallen en te bezetten. Hoewel Galtieri met deze actie de aandacht wilde afleiden van interne problemen en onvrede over de dictatuur, eindigde de oorlog in een Britse overwinning en het einde van de junta. Sindsdien is Argentinië een democratie, maar de retoriek over het Argentijnse recht op deze eilanden blijf je overal tegenkomen. Vrijwel elke Argentijnse stad heeft een Islas Malvinas-plein en op heel veel plekken zie je slogans als “De Islas Malvinas zijn Argentijns”. De verschillende Argentijnse bankbiljetten zijn versierd met afbeeldingen uit de verschillende regio’s van het land en op het biljetje van 50 pesos prijken de Islas Malvinas.    

Vele Argentijnen die ik over deze kwestie sprak, gaven mij aan dat zij de Islas Malvinas en Argentijns Antarctica als integrale onderdelen van Argentinië zien. Er zijn echter ook Argentijnen die toegeven dat deze claims door politici nog steeds vooral voor propagandadoeleinden worden gebruikt. De gids met wie ik in Buenos Aires een stadswandeling maakte, bespotte de claim ronduit: “de Falklanders weten niet wat ze missen. Ze hadden wereldkampioen voetbal kunnen zijn. Die 100% inflatie van vorig jaar hadden ze daarbij vast op de koop toe genomen.”

Buenos Aires was mijn voorlaatste stop in Argentinië. Ik bleef hier ongeveer een week om wat tijd door te brengen met Vlad en Alejandro. Deze vrienden die ik heb leren kennen toen ik in Moskou woonde, zijn na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne uitgeweken naar Buenos Aires. Het was erg interessant en leerzaam om met hen over de actualiteit in Rusland en Oekraïne te praten en ook geen straf om wat langer in Buenos Aires te blijven. Deze stad zou ik wel de meest aangename Zuid-Amerikaanse hoofdstad willen noemen met brede boulevards en veel groen.

Ik sloot mijn reis door Argentinië af met een bezoek aan de Iguazu-watervallen op de grens met Brazilië. Vanaf hier trok ik door naar Brazilië voor een paar dagen strand om tot slot met een tussenstop van twee weken in Saoedi-Arabië af te reizen naar Zuid-Afrika, mijn huidige verblijfplaats. Ik hoop snel iets te schrijven over mijn ervaringen in Saoedi-Arabië!